TSH, tiroid bezinden T3 ve T4 hormonlarının yapılmasından görevli olup hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. THS yüksekliği tiroid bezinin az çalışması ve kanda yeterli T3 ve T4 hormonu olmaması sonucunda hipofiz bezinin tiroid bezini daha çok çalıştırmak için fazla miktarda TSH salgılaması sonucu oluşur.
Hashimoto tiroditi, TSH seviyesinin yükselmesine en sık neden olan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Vücudun kendi koruma sisteminin tiroid hücrelerine saldırması ile meydana gelir. Kilo alma, depresyon, üşüme, yorgunluk, kas güçsüzlüğü hashimoto tiroidinin başlıca belirtileri arasındadır.
TSH yüksekliğinin başka bir nedeni de hipofiz bezinde tümör oluşması durumu (hipofiz adenomu) dur. Bu tümör genellikle iyi huylu olup sürekli TSH hormonu üretmektedir. Hipofiz adenomunun tedavisi tümörün büyüklüğü ve salgılanan hormon miktarına göre değişiklik göstermektedir. Eğer tümör, prolaktin salgılıyorsa genellikle ilaçlarla tedavi edilmesi yeterlidir. Tümörün büyük olması ve çevre dokulara baskı yapması durumunda ise tek tedavi cerrahidir.
Tiroid hormonu direnci de tiroid hormonu seviyelerini yükselten bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Nadir görülen bir sendromdur. Tiroid hormonu direncinin en sık karşılaşılan nedeni tiroid hormon reseptörünün genetik mutasyona uğramasıdır. Tiroid hormonu direnci olan kişilerde TSH yüksekliğine rastlanmaktadır. Bu sendrom bazen hiçbir semptoma yol açmamakta yani belirti göstermemektedir. Görülen belirtileri ise kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Hipotiroidizm, T3 ve T4 seviyelerinin düşük olduğu, iyot eksikliğine bağlı meydana gelen bir durumdur. Genetik faktörler de yine T3 ve T4 seviyelerinin düşük olmasına neden olabilmektedir. Tiroid bezinin az salgılanması sonucunda hipofiz bezi aşırı miktarda TSH hormonu salgılamakta ve TSH seviyesi yükselmektedir. Hipotiroidizm genellikle gebelikde görülmektedir.
TSH düzeylerinin yükseldiği bir durum ise -özellikle çocuklarda- konjenital hipotiroidizmdir. Kretinizm olarak da bilinmektedir. Bu durumda tiroid hormonu seviyeleri doğumdan hemen sonra düşükken, T3 ve T4 düzeylerini yükseltmeye yönelik bir girişimde hipofiz bezi daha fazla TSH salgılamakta ve TSH düzeyinde artış meydana gelmektedir. Tedavi edilmediği takdirde bebeğin büyümesinde ve zekasında geriliğe neden olabilmektedir.
Hipertiroidi tedavisi için kullanılan anti tiroid gibi ilaçlar, içeriğinde lityum bulunan ilaçlar, iyot yetersizliği, antidepresanlar, kolesterol düşürücü ilaçlar, aşırı miktarda kalsiyum veya demir takviyesi, östrojen hormonu fazlalığı (doğum kontrol hapı kullanmak vb. gibi nedenlerle), tiroid hormonunu azaltan gıdalar tüketmek de yine TSH seviyesini yükselten nedenler arasında yer almaktadırlar.
TSH yüksekliği problemi yaşan bireylerin zaman kaybetmeden bir uzmana baş vurmaları gerekmektedir.
TSH yüksekliği tedavisinde, TSH değerlerinin düşürülmesi için uygun bir ilaç tedavisine başlanması gerekmektedir. Ayrıca, yeterli iyot alımı ve guatrojenik gıdaların kısıtlanmasına yönelik bir beslenme / diyet programı uygulanmaktadır.
Hipotiroidizm nedeni ile artan TSH seviyelerini düşürmekte ilaç tedavisi tercih edilmektedir. Sentetik tiroid hormon ilacı doktor tarafından reçete edilmekte ve hastanın hormon seviyelerini düzenleyerek hipotiroidizmin belirtilerini ortadan kaldırmaktadır. Ağızdan alınan bir ilaçtır. Günde bir kez alınması gerekmektedir. Doğru dozda kullanıldığı takdirde 1 – 2 ay içerisinde hastanın hormon seviyeleri normale dönmektedir.
Düzenli spor yapmak metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olduğu için tiroid hormonu düşüklüğünün yorgunluk, depresyon ve kilo alma gibi bazı semptomlarını ortadan kaldırabilmektedir.
Her gün sabah ve akşam en az 20 dakika civarında güneşlenmek vücudun ihtiyacı olan D vitaminini almasını sağlayacaktır. Böylece D vitamini düşüklüğünün neden olduğu TSH yükselmesi şikayetleri de ortadan kalkacaktır.
Türkçe
English
German
Arabic
French
Russian
